Skip to main content

Profylactische behandelingen zonder aerosolen, of: hoe profylaxe ook op andere manieren kan werken. Hoe realiseert u een geslaagde profylaxe, wanneer plotseling de handinstrumenten moeten domineren? Tandheelkundige profylaxeassistente en mondhygiëniste Birgit Schlee vertellen ons over hun ervaringen en over hun nieuwe dagelijkse routine bij profylaxeactiviteiten in de praktijk.

Tijdens de coronacrisis stelden wij ons in de tandartsenpraktijk de vraag of we al dan niet nog profylaxe willen aanbieden…

Hoe groot is het risico op infecties bij behandelingen met aerosolen?

Deze vraag werd al gesteld in 2018 in een artikel geschreven door Dr. Graetz, Dr. Sonja Sälzer en Dr. Anica Tillner. En Dr. Anica Tillner (universiteit Kiel) behandelde deze problematiek ook al in een in-vitrostudie in 2016. In deze studie, die de effectiviteit van het zuigvermogen van afzuigcanules bij het verwijderen van biofilm onderzocht, werd op indrukwekkende wijze de aerosolverdeling bij machinale scaling weergegeven. Volgens de afsluitende aanbeveling zou profylaxe bij risicopatiënten alleen met handinstrumenten moet worden uitgevoerd. Wat altijd al het geval is geweest, zoals we al hebben gezegd, en niet pas sinds COVID-19.

Op grond van de bestaande bepalingen inzake hygiëne voor zo goed als iedere patiënt, vereiste dit een totale ommekeer in onze gedachtegang, gaande van het gebruik van instrumenten en apparatuur tot en met de gebruikelijke werkprocedures. Aangezien voorzorgsmaatregelen en profylaxe in deze tijden bijzonder belangrijk zijn voor een goede mondhygiëne en een stabiel immuunsysteem, hebben wij beslist om te kiezen voor een “profylaxe met minimaal risico” zonder aanvullende aerosolvorming. Uiteraard betekende dat ook voor ons aanvankelijk een bijzonder ingrijpende aanpassing aan de manier van werken die we tot dan toe volgden. Het leek ons zo goed als onvoorstelbaar om zowel tijdens de professionele gebitsreiniging als tijdens de complete parodontale behandeling harde aanslag en biofilm te verwijderen zonder sonische of ultrasone apparatuur resp. poeder/waterstraal. Maar we konden al snel vaststellen dat dit gewoon een terugkeer naar onze roots was! Werken met handinstrumenten en het klassieke polijsten maakten voor ons beiden altijd al integraal deel uit van de professionele gebitsreiniging, bijgevolg was dit voor ons geen echte aanpassing.

Waarop men daarbij moet letten? Dat vertellen wij u graag hierna in een klein overzicht:

Handinstrumenten

Meer dan ooit zijn parodontale sondes met schaal absoluut noodzakelijk voor een zorgvuldige diagnose bij het bepalen van het risico op een aandoening en voor de doelgerichte therapiebeslissing. Gaande van het vooronderzoek, meting van de pocketdiepte, professionele gebitsreiniging met SBI en API over parodontale behandeling en risicogerichte ondersteunende parodontale behandeling (UPT) tot en met de evaluatie. Aangezien daarbij bijna uitsluitend handelingen met handinstrumenten vereist zijn, kan al snel het verschil in kwaliteit met de op de markt verkrijgbare scalers en curettes worden vastgesteld. Ergonomisch werken lukt alleen met echt scherpe instrumenten!

Wie ’s avonds pijnlijke gewrichten of zelfs carpaletunnelsyndroom wil vermijden, kiest best voor instrumenten die zich onderscheiden door nano-geoptimaliseerde XP Technology®. Deze instrumenten zijn aanzienlijk harder en blijven hierdoor langer scherp. Daardoor hoeft u tijdens het werken geen druk uit te oefenen, wat een duidelijk hoger behandelingscomfort oplevert voor zowel de gewrichten van de behandelende arts als de patiënt. Dit soort instrumenten hoeft niet langer geslepen te worden, wat ook merkbaar is in de smalle werkuiteinden.

Naargelang van de patiënt en de nood aan behandeling kan iedereen een totaal individuele keuze maken wat betreft scalers en curettes. Vooral de approximale vlakken en de vrijgekomen wortelzones zijn vaak moeilijk bereikbaar. Precisie-werkuiteinden maken in dit geval een ideale geleiding mogelijk, zodat u vlot kunt werken in het sulcusgebied. Zo kunnen universele curettes subgingivaal worden gebruikt, maar Gracey-curettes zijn toch gebruiksvriendelijker gebleken. Voor bijzonder nauwe of diepe pockets zijn de Deep Pocket-modellen met 3 mm langere schacht geschikt, of ook de Access-curettes met 3 mm langere schacht en 50 % korter werkuiteinde. Om supragingivale aanslag te verwijderen, worden scalers of universele curettes gebruikt.

Gracey Standaard

Gracey Deep Pocket

Gracey Access

Wie hierover nog twijfels heeft, kan het trainingsprogramma van de firma Young Innovations volgen. Zij bieden overal in Duitsland bedrijfstrainingen over dit onderwerp aan.

Sinds mijn opleiding tot mondhygiënist werk ik hoofdzakelijk met XP-instrumenten van American Eagle Instruments.
Waarom? Omdat ik me altijd al heb gefocust op zo minimaal invasief mogelijk werken. De precieze vormgeving van de werkuiteinden biedt me een enorm hoge tactiele gevoeligheid bij de curettage van diepe pockets, waardoor ik vaak geen pocketsonde hoef te gebruiken. Ook het feit dat de instrumenten ergonomisch aanvoelen dankzij hun uitermate lage gewicht en de ruw gemaakte greep, vind ik een meerwaarde; daardoor heb ik ook niet zo snel last van vermoeide of overbelaste handen.
Tijdens een parodontale behandeling werk ik graag met een ruim en individueel assortiment aan curettes, en bijgevolg vind ik de kleurcodering van de kunststoffen handgrepen optimaal; daardoor kan ik tijdens de behandeling snel bepalen welk instrument ik nodig heb. Wat vooral in deze moeilijke tijden een echt voordeel is, want nu zijn tijd, rendabiliteit en doeltreffendheid absoluut vereist.

Birgit SchleeDH
Merkzettel